دچار این بحث تکراری و فرساینده و بی‌فایده‌ی مقایسه این‌جا و اون‌جا بودیم. رسید به داستان برنامه‌ریزی برای آینده، دعوت کردن برای مهمونی‌ای که دو ماه دیگه‌ست، برنامه‌ریزی برای سفری که یه سال دیگه‌ست. گفتم تو خاورمیانه آدم جوری زندگی می‌کنه که انگار فردایی در کار نیست، این‌جا جوری زندگی می‌کنی که انگار تا ابدیت زنده‌ای. (هفت و نیم ریشتری بود.)

 دو نات دیسترب 🌙

اساسن اما این که چرا جواب ندادن یا دیر جواب دادن مساله‌ت باشه ولی موضوعی نیست که در این مقال و مجال بشه بازش کرد و رسیدگی کرد به‌ش. تراپی می‌طلبه. یا این که اساسن «دیر» یعنی چند دقیقه، ساعت، روز، هفته. قانونش چیه، حکمش چیه، حد یقف‌ش کجاست. کار زیاد داریم عزیزانم. 

 رفتار آدما حین سوگ خیلی موضوع‌مه. اول‌بار این‌جوری بود که کودک بودم و یکی مرده بود و یادم میاد کمی به‌م برخورده بود که دایی‌جان وسط ختم یارو که رفیقش بود داره خوش‌وبش می‌کنه با باقی رفقاش. انتظار داشتم ۲۴/۷ داغون باشه. بعدتر یاد گرفتم که این‌جوری نیست روال قضیه. که از قضا صاب‌عزا لازم داره خستگی در کنه، لازم داره شب اول قبر که مرحوم تحت انواع فشار نکیرمنکره، بشینه خاطرات خنده‌دار مرحوم رو هم تعریف کنه. که بقا، بقا مهمه، حفظ و نگهداری از ماترک مهمه. حفظ آدمیزاد مهمه. 

بعدها بارها خودم رو رصد کردم که سوگ داره کار خودشو می‌کنه اون زیر، تخم‌شه انتطارات جامعه، که می‌تونی سنگین و له باشی زیر بار سوگ کسی و شب پارتی سنگین کنی. برقصی و مست کنی و بالا باشی و انگار نه انگار. ولی اون ته یه غم هیولاواری کمین داشته باشی که بیاد یهو یه لحظه‌های بی‌ربطی بزنه بیرون. 

امشب مچ خودم رو گرفتم که هی وقت و بی‌وقت می‌رفتم یه گوشه‌ای عکس و فیلمای نیما رو نگاه می‌کردم و مچاله می‌شدم. برای خودم، بی‌ثبت، بی‌نشر. 

آناستازیا داشت می‌گفت سرعت گذر هفته‌های عمر چقدر عجیبه این‌جا، جوری که هفته‌ها پشت هم میاد و می‌ره، و ته‌ش هم چیزی دست آدم رو نمی‌گیره. قبل‌ترش از زندگی‌ش تو اوکراین گفته بود و این رو داشت من‌باب مقایسه می‌گفت. بعد شاهین از دوره‌ی کوتاه کاری‌ش تو پاریس تعریف کرده بود که چقدر براش عجیب بوده که ملت برای قهوه‌ی وسط کار هم از اداره می‌زنن بیرون. داشت من‌باب مقایسه با آمریکای شمالی می‌گفت که یه روزایی ناهارش رو هم پشت میز کارش می‌خوره و پای لپ‌تاپش. بعد من رفتم رو منبر که اون روزی که خانم هانا آرنت داشت از ساحت‌های وجودی آدمیزاد حرف می‌زد تو کتاب «وضع بشر»ش، از سه‌گانه‌ی زحمت/ کار/ کنش*، نمی‌دونم چقدر حواسش بوده به این وضعیت غیربشری ۲+۵ آمریکای شمالی، که ۵ روز هفته رو آن‌چنان فشرده کار کنی و ۲ روز آخر هفته رو آن‌چنان‌تر فشرده لش یا تفریح کنی، که کل زندگی‌ات بشود همان دو ساحت زحمت و کار، بعلاوه‌ی خور و خواب و شهوت، ‌در بهترین حالت. مجالی و جانی و حالی برای «کنش»ت نماند. همان «ته‌ش هم چیزی دست آدم رو نمی‌گیره»ای که آناستازیا گفته بود. 

* Labor/ Work/ Action

 گفت احساس می‌کنم خوب بلدی عیش کنی، گفتم بلد نیستم جوری زندگی کنم که انگار ابدیت رو در اختیار دارم.

دخترک فروشنده‌ی قصابی محل با ته‌لهجه‌ی پرتغالی گفت دیروز یه آقایی اومده بود لاک‌اسکرین‌ گوشی‌ش عین مال شما بود. گفتم ناقلا تو کی وقت کردی لاک‌اسکرین‌ گوشی منو چک کنی؟! سیاه‌سفیدِ «توماس شکاک» کاراواجو رو نشونش دادم گفتم مطمئنی همین بود؟! خندید گفت نه، ولی سیاه‌سفید بود، قاب‌ گوشی‌ش ولی مثل قاب‌قبلی تو قرمز بود، کیسه می‌خوای؟

 دوست داشتم همین الان، امشب، جاش دم دستم بود که یه جمع معلومی از یاران موافق رو بنشونم پای کیشلوفسکی‌بینی، به طور اخص زندگی دوگانه‌ی فیلان، قبلش هم براشون منبر برم که داریم فیلم نمی‌بینیم، داریم «سینمای کیشلوفسکی» رو «تجربه» می‌کنیم. 

 یادم نمیاد هیچ‌وقت این همه محسوس تلاش کرده بوده باشم برای «بالا» بودن، و از وسائل و آلات کمکی کمک گرفته باشم. 

‌داشت می‌گفت قانون طلایی بین سی تا پنجاه سالگی اینه که به اندازه‌ای بمیر که برای‌ت تب کنند. چهل و نه سالش بود.

 انسان چرا باید بعد بیست و چند سال کماکان خوابش را ببیند، و در خواب از شدت دلتنگی عر بزند، و این را مستقیم به طرف مربوطه بگوید، و بعد هر دو عر بزنید در همان خواب کذایی، و بعد بخواهد که سعی کند و تلاش کند که توجیه کند که چرا این همه‌وقت سر نزده، که انگار نه انگار بیست و چند سال گذشته و طرف تمام این مدت نبوده و جایی نبوده که بشود به نامبرده سر زد جز قبرستان. انسان چرا باید به قبرستان سر بزند آخر. 

پ.ن: خودنویس جدید خریدم. 

داشت می‌گفت اتفاقن ذره‌ذره اتفاق نمی‌افته. یه تاریخ و جای مشخصیه، که یهو می‌بینی یکی رو از دست دادی بی‌که از دستش داده باشی. صرفن دیگه برات اون آدم قبلی نیست. اون جایگاه رو نداره. سرجاشه ولی تو دیگه نداریش، از دستش دادی، رفته. داشته‌ت رو باختی. کل این قضیه هم یه جایی فقط توی تو اتفاق افتاده. اون بیرون همه‌چی سر جاشه. متوجهی چی می‌گم؟ گفتم اوهوم، مثل لحظه‌ی قطعی‌ای که برسون می‌گه، با این فرق که این‌جا همه‌ی عناصر در نامتعادل‌ترین حالت خودشون هستن.  گفت به این برکت که متوجه نیستی!

بر سر قایقش اندیشه‌کنان قایق‌بان

دائماً می‌زند از رنج سفر بر سر دریا فریاد:

اگرم کشمکش موج سوی ساحل راهی می‌داد

 *

سخت توفان‌زده روی دریاست

ناشکیباست به دل قایق‌بان

شب پر از حادثه، دهشت‌افزاست

 *

بر سر ساحل هم لیکن اندیشه‌کنان قایق‌بان 

ناشکیباتر بر می‌شود از او فریاد:

کاش بازم ره بر خطه‌ی دریای گران می افتاد!

منم همین‌طور آقای یوشیج، منم همین‌طور. 

شادیا رو تو اینستاگرام قسمت کنیم و این‌جا بشه چاه امام‌علی‌مون، ها؟ 

گذران، گذران،‌ گذران

نه اندوخته‌ی قابل عرضی، نه چشم‌اندازی که به وجدت بیاورد. این چسبیدن به لحظه‌ها و حالش را بردن یک انتخاب نیست، تنها گزینه‌ی ممکن است: تجربه‌ی خالص سپری کردن، از بی‌امیدی تا ملال، به صورت رفت و برگشت. 

غریب‌ترین شخصیت فیلم/زندگی این خاندان، آن داییِ فرناز و محمدرضا بود که در عنفوان جوانی از جنگ فراری‌اش داده بودند و دو سه دهه در اروپا برای خودش زندگی کرده بود و حالا یکهو برگشته بود و تمام مدت یک جا نشسته بود و سکوت کرده بود و تلویزیون دیده بود و یک روز هم در همان وضعیتِ خاموش تمام کرد بود و مرده بود. تصویری از این عریان‌تر و تلخ‌تر از روزگار رفته‌ و برگشته‌ی یک مهاجر سراغ ندارم. 

 خیلی مایلم یک ماه مرخصی استعلاجی بگیرم از زبان انگلیسی. فکر نکنم، نخوانم، نبینم، ننویسم، نشنوم و حرف نزنم. بغُنَم در آغوش زبان مادری. 

 تکرار می‌کنم، آقای مرحوم کیشلوفسکی کاراش رو که کرد، فیلماش رو که ساخت، گفت می‌خوام همه‌چی رو ول کنم برم یه گوشه بشینم ویسکی بخورم و سیگار بکشم و کتاب بخونم تا وقتی بمیرم. همین کار رو هم کرد. 

پی‌نوشت: هنوز کارامو نکردم. هر روز صبح ولی این‌جوری میام بیرون از خونه که کاش زودتر عصر شه برگردم بشینم تو تراس ویسکی بخورم و سیگار بکشم. 

 می‌گفت خوابیدن از به‌ترین راه‌های ارتباط با جهانه. از بی‌نقص‌ترین‌هاش. یه پاک‌کن گنده می‌گیری دست‌ت و پیرامون‌ت رو پاک می‌کنی برای چند ساعتی. بعد از یه زاویه‌ی دیگه‌ای به جهان اطراف‌ت وصل می‌شی، با یه زبون دیگه‌ای باهاش حرف می‌زنی. 

 با مجید و عسل و آتنا و سوگل و عسل نشسته بودیم تو هندرسون. من و عسل یه سلفی دوتایی گرفته بودیم برای میم، مجید و آتنا برای کاف، عسل و آتنا برای سین، من و سوگل برای الف، من و مجید برای ر، عسل و مجید هم برای یکی دیگه. این‌جوری بود که داشتیم اون رشته‌هایی که ماها رو امروز این‌جا دور هم جمع کرده بودیم به یاد می‌آوردیم، اون سوم‌شخص‌هایی که از راه دور دو تا آدم دیگه رو به هم وصل می‌کنن و نزد پروردگارشون یزرقون‌ترینن.